Pandemi Nedir?

Pandemi; dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara verilen genel isimdir.

Enfeksiyondan korunma ve kontrol önlemlerini uygulayarak; enfeksiyonun toplumda yayılmasını azaltmak ve böylece pandeminin erken dönemlerinde enfekte olacak kişi sayısını ve pandemi nedeniyle ortaya çıkacak vakaları azaltmak mümkündür.

Pandemik Hastalık Nedir?

Pandemik hastalık, dünya genelinde yaşayan insanların sağlığını tehdit eden bulaşıcı hastalıklara verilen bir isimdir.

Pandemi Nasıl İlan Edilir?

Pandemi, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından ilan edilir. Yeni ortaya çıkan virüsün insandan insana kolay bir şekilde hızlıca yayılıyor olması önemli kriterlerdir.

Pandeminin toplum düzeyindeki etkisi virüsün bulaştırıcılığına, hastalık oluşturma yeteneğine (virülansına), toplumdaki bireylerin bağışıklık durumuna, bireyler arası temas ve toplumlar arası ulaşım özelliklerine, risk faktörlerinin varlığına, sunulan sağlık hizmetlerine ve iklime bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

Koronavirüs Neden Pandemi İlan Edildi?

Koronavirüsün yayılma hızına ve insan sağlığı üzerindeki etkisine bakıldığında genel çapta koruyucu önlemlerin artırılmasını sağlamak adına pandemi ilan edildi.

Pandemi sonrası süreçte alışkanlıklarımız değişecek

Küresel pandemi salgını sonrasında toplumsal davranışların değişebileceğini kaydeden uzmanlar, fiziksel mesafe ve hijyen öneminin etkisini sürdüreceğini söylüyor. Zorunlu sosyal izolasyonun yerini tercih edilen izolasyonun alacağını kaydeden uzmanlar, bu dönemde öne çıkan dijitalleşmenin de yaygınlaşacağını öngörülüyor.

Alışverişte Koronavirüs Önlemleri

Koronavirüs sürecinde, daha önce online alışverişi deneyimlemeyen birçok kişi internetten alışveriş yapmaya başladı.Online alışveriş grafikleri ise her geçen gün yükselmeye devam ediyor. Pandemi sonrasında da e-ticaretin yükseliş trendi göstermeye devam edeceği, insanların alışverişi internetten yapmaya devam edeceği öngörülüyor. Yalnız bu kadar da değil; temassız teslimat, online ödeme gibi yeni alışkanlıklar da bu dönemle beraber gelişiyor. İnsanlar marketlerden ve küçük esnaftan yaptığı alışverişlerde ise mümkün olduğunca az para kullanmaya çalışıyor.
Koronavirüs sonrasında QR kod ile para çekme, kare kod, mobil uygulama ve temassız kartlar ile ödeme yapma oranının artması normal. Elbette yeni alışveriş alışkanlıklarıyla beraber yeni yapılar da görebilirsiz. Lojistik sistemlerin güçlenmesi, zincir marketlerin dijitalleşmesi, küçük esnafın ortak uygulamalarla internetten ticarete adım atması, online bahşiş uygulamaları kullanımında yükseliş bekleniyor.

İş Yerinde Neler Değişiyor? 

İş yerlerindeki en büyük değişimin iş yerine gelen personel sayısında azalma olması beklenen bir durum. Koronavirüs süreci ile beraber pek çok işin internet üzerinden de yapılabileceği görülüyor. Bu nedenle evden çalışma sisteminin daha yaygın kullanılacağını bekleyebilirsiniz. Açık ofislerde masaların aralarının açılması, havalandırmaların kapatılması ve cam kullanımının tercih edilmesi, maske ile çalışılması karantina sonrası olası sonuçlar arasında yer alıyor.

Psikolojik Değişimler

Koronavirüs geçse de izleri insan psikolojisini uzun süre etkileyeceğe benziyor. Eskiden daha çok temas ve yakınlık ile sosyalleşen insanların sarılma, öpme, yakın oturma gibi konularda temkinli olacağı öngörülüyor. Tedbirin, elbette temkinli olma motivasyonundan ve güvende hissetmemekten kaynaklandığını düşünebilirsiniz. Bu hisler de uzun vadede, kişilerin sosyal hayatta izolasyonunu artıracağa benziyor.
Daha az dışarı çıkma, online görüşmeleri tercih etme, kişilerle temas etmeme, uzak oturma gibi davranışlar alışkanlık haline gelmeye hazırlanıyor. Gelecek yıllarda insanlar daha korumacı davranışlar sergileyebilir, daha az sosyalleşme ve güvensizlik nedeniyle depresif eğilimleri daha sık görebilirsiniz.
Koronavirüs sürecinin insan psikolojisi ve yaşamı açısından getirdiği başka yenilikler de var. Birçok kişi hayatını nasıl yaşamak istediğini ve karantina öncesi hayatındaki kişilerin kıymetini anlamış görülüyor. Bu nedenle, karantina sonrasına hayatında radikal değişiklikler yapanların, geleceğe yönelik hayaller kuranların ve girişimde bulunanların arttığına şahit olabiliriz.

Sporda Hijyen Esas

Spor yaparken yanınızda hiç kolonya, dezenfektan veya antibakteriyel jel taşıdınız mı? Hiç maske kullanarak spor yaptınız mı?  Karantina sonrasında hayat, sporda yeni hijyen alışkanlıkları getirmeye hazırlanıyor. Spor aletleri arasında mesafelerin açılmasını, özel derslerin artmasını, grup derslerinde kişi sayılarının düşmesini, her aletin kullanım öncesi temizlenmesini, spor esnasında maske takılmasını yeni düzenden bekleyebilirsiniz. Spor salonuna gitmek yerine birçok kişi evine spor aleti almayı ve online derslerle hareket etmeyi tercih ediyor. Koronavirüs süreci sonrasında da spor alışkanlıklarının bu şekilde devam etmesine, eski alışkanlıkların değişmesine şaşırmamalısınız.

Hobilerde Yenilikler

Koronavirüs süreci birçok insanın yeni hobiler geliştirmesini de sağlıyor. Siz de balkon bahçeciliği, puzzle yapma, evde maket hazırlama, ekmek pişirme gibi yeni alışkanlıklar edinmiş olabilirsiniz, karantina sonrası hayatınızın içinde onlar da olacak gibi görülüyor. Koronavirüs sonrasında insanların evde yenebilir bitkiler üretmeye daha çok ağırlık vereceği de yapılan tahminler arasında. Balkonların çiçeklerle, yeşilliklerle donatılacağı karantina sonrası yaşamda, evi güzelleştirme çalışmalarının da hız kazanacağı tahmin ediliyor.

Koronavirüs nasıl yayılım gösterir?

Virüs, solunum yollarından damlacık yolu ile bulaşır. Ağız ve boğaz boşluğunda yerleşmiş olan 80-90 nm boyutlarında, yani mikronun 1/1000’i, küçük olan virüs parçacıkları, konuşma, öksürük, hapşırık gibi solunum yolları refleksleri ile dış ortama yayılır. Dış ortamda bulunan virüsler, en fazla 6-8 saat canlılığını gösterebilir. Daha uzun sürelerde viral yük gittikçe azalmaktadır.

Solunum yolları ile vücudumuza alınan virüsler, hücre yüzeyinde bulunan ACE-2 reseptörleri aracılığı ile hücre içine girerek çoğalmaya başlar. Hem virüsün hücrede kendi oluşturduğu hasar, hem de kanamalara sebebiyet vererek oluşturduğu damar hasarı, tüm sistemlerde belirtilerin ve bulguların ortaya çıkmasına ve hastalığın yaygın olarak görülmesine neden olur.